Nghiên cứu mới cho thấy thói quen ăn uống không lành mạnh có thể thay đổi cách hoạt động của não bộ.
Bạn có biết rằng ăn nhiều đồ ngọt, béo có thể làm não bộ của bạn học được cách thích những món ăn không lành mạnh hơn không? Đó là kết quả của một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Cell Metabolism vào thứ Tư vừa qua.
Bài viết nói về nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Cell Metabolism cho thấy ăn nhiều đồ ngọt và đồ béo có thể dạy não của bạn thèm ăn ngọt.
Các thực phẩm giàu đường và chất béo kích hoạt hệ đốpamin – một vùng trong não liên quan đến cảm giác hài lòng và thưởng thức.
Nghiên cứu sử dụng chuột làm mô hình và cho chúng ăn một chế độ ăn giàu đường và chất béo trong 6 tuần. Kết quả cho thấy chuột có sự thay đổi về hành vi, hệ miễn dịch và cấu trúc não.
Cụ thể, chuột có xu hướng ăn nhiều hơn, tăng cân nhanh hơn và có sự giảm sút về khả năng nhớ và học tập.
Ngoài ra, chuột cũng có sự tăng cường về các tế bào gây viêm trong não và sự suy giảm về các tế bào thần kinh mới.
Các nhà nghiên cứu cho rằng những thay đổi này có thể gây ra một vòng lặp âm tính khiến não của chuột ngày càng thèm ăn ngọt hơn.
Tuy nhiên, nghiên cứu cũng chỉ ra rằng việc giảm lượng đường và chất béo trong chế độ ăn có thể phục hồi lại trạng thái bình thường của não.
Bài viết cũng đề cập đến một số lời khuyên để giảm thiểu việc ăn quá nhiều đồ ngọt và đồ béo, như ăn uống có chọn lọc, uống nhiều nước, ngủ đủ giấc và tập thể dục.
Nghiên cứu này đã phát hiện ra rằng những thực phẩm giàu chất béo và đường có thể kích hoạt hệ đốpamin – một vùng trong não bộ có trách nhiệm về động lực và thưởng thức. Do đó, não bộ bắt đầu tìm kiếm những món ăn không lành mạnh đó.
Photo by Any Lane
Chế độ ăn uống phương Tây giàu chất béo và đường, và cho đến nay, chưa rõ ràng liệu sở thích của con người về những loại thực phẩm không lành mạnh này là do tính di truyền hay do cơ chế học hỏi. Những phát hiện mới này cho thấy rằng sự lựa chọn thực phẩm chế biến hiện đại có phần là do học hỏi.
“Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy rằng việc tiêu thụ hàng ngày trong thời gian ngắn những món ăn nhẹ giàu chất béo, đường có thể giảm sự ưa thích của một loại thực phẩm ít chất béo và làm lại các mạch thưởng trong não bộ để tăng phản ứng với các loại thực phẩm ngon miệng”
đồng tác giả chính của nghiên cứu Marc Tittgemeyer, Tiến sĩ, một nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Chuyển hóa Max Planck, cho biết với Healthline.
Não bộ học được sở thích về các loại thực phẩm không lành mạnh
Để đánh giá những gì kích thích con người ăn nhiều chất béo, các nhà nghiên cứu đã kiểm tra các can thiệp ăn uống khác nhau và tác động sức khỏe của chúng – bao gồm cân nặng, trạng thái chuyển hóa và mô hình ăn uống tổng quát – ở 49 cá nhân.
Họ đã cho một nửa nhóm một khẩu phần pudding giàu chất béo, đường mỗi ngày trong vòng tám tuần. Nhóm còn lại được cho pudding ít chất béo trong vòng tám tuần. Nhóm đã đo hoạt động não bộ của từng người tham gia trong suốt quá trình nghiên cứu. Họ đã phát hiện ra rằng phản ứng của não bộ với các loại thực phẩm ngọt, béo đặc biệt hoạt động ở nhóm ăn pudding giàu chất béo. Hệ đốpamin, đặc biệt, sáng lên, cho thấy rằng các mạch thưởng trong não bộ đã thay đổi, khiến não bộ ưa thích các loại thực phẩm giàu chất béo, đường.
Photo by Any Lane
Ăn uống giàu chất béo và đường kích hoạt “cái gọi là vùng não đốpamin giữa, một khu vực trong não bộ có vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh phản ứng thưởng thức và động lực của chúng ta”
Tittgemeyer giải thích.
Đồng thời, não bộ sản xuất ít đốpamin hơn cho các loại thực phẩm ít chất béo, giảm ưu tiên những lựa chọn lành mạnh hơn. Những người ăn pudding không lành mạnh không tăng cân hay có sự thay đổi về đường huyết hay cholesterol. Các nhà nghiên cứu nghi ngờ rằng sở thích của nhóm này về các loại thực phẩm giàu chất béo, đường sẽ tiếp tục duy trì, có thể tăng nguy cơ ăn quá nhiều, và cuối cùng là tăng cân và rối loạn chuyển hóa.
Cách để thoát khỏi vòng lẩn quẩn của ăn uống không lành mạnh
Vậy làm thế nào để thoát khỏi vòng lẩn quẩn của ăn uống không lành mạnh? Các nhà nghiên cứu cho biết rằng việc giảm thiểu tiêu thụ các loại thực phẩm giàu chất béo và đường có thể giúp não bộ trở lại trạng thái ban đầu.
“Chúng tôi cho rằng việc ngừng tiêu thụ các loại thực phẩm giàu chất béo và đường sẽ dần dần phục hồi lại sự ưa thích của các loại thực phẩm ít chất béo và làm giảm phản ứng của hệ đốpamin với các loại thực phẩm ngon miệng”
Tittgemeyer nói.
Tuy nhiên, điều này có thể không dễ dàng. Các nhà nghiên cứu cũng nhận ra rằng việc từ bỏ các loại thực phẩm không lành mạnh có thể gây ra những triệu chứng giống như cai nghiện.
“Chúng tôi đã quan sát được rằng việc ngừng tiêu thụ pudding giàu chất béo và đường đã gây ra sự gia tăng của một số chỉ số sinh học liên quan đến sự khó chịu và căng thẳng”
Tittgemeyer nói.
Do đó, các nhà nghiên cứu khuyên rằng việc từ từ giảm thiểu các loại thực phẩm không lành mạnh có thể là một cách hiệu quả hơn để cải thiện sức khỏe và sở thích ăn uống.
Ngoài ra, việc tăng cường sự ý thức về những gì bạn đang ăn cũng có thể giúp bạn kiểm soát được ham muốn của mình.
“Việc hiểu rõ hơn về cơ chế hoạt động của não bộ trong việc điều chỉnh sự thích ăn uống có thể giúp chúng ta có những lựa chọn tốt hơn cho sức khỏe của mình”
Tittgemeyer nói.
“Việc tập trung vào những gì chúng ta đang ăn và cảm nhận được những hương vị và cảm xúc khác nhau có thể giúp chúng ta giảm bớt sự phụ thuộc vào các loại thực phẩm ngon miệng và tăng cường sự thưởng thức của các loại thực phẩm lành mạnh hơn”
ông nói thêm.
Nói cách khác, việc ăn một cách chủ động và có ý thức có thể là chìa khóa để thoát khỏi vòng lẩn quẩn của ăn uống không lành mạnh và hướng tới một lối sống khỏe mạnh hơn.
