Bạn có biết rằng COVID-19 không chỉ gây ra các triệu chứng cấp tính như sốt, ho, khó thở, mà còn có thể để lại những hậu quả lâu dài cho sức khỏe của bạn? Đó là những gì mà các nhà khoa học gọi là “Hậu COVID”, một hội chứng nhiễm trùng cấp tính (PAIS) có thể gây ra các vấn đề về thể chất, tinh thần và thần kinh. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu cho bạn về hậu COVID, nguồn gốc, nguy cơ và cách phòng tránh của nó.
Bài viết trên Salon.com nói về nguy cơ của hậu COVID đối với sức khỏe công cộng, khi nhiều người bị nhiễm COVID-19 bị triệu chứng kéo dài như mệt mỏi, suy nhược, rối loạn thần kinh và run chấn.
Bài viết cho biết hậu COVID không phải là hiện tượng mới mẻ, mà là một hậu quả thường xuyên xảy ra sau một số bệnh nhiễm trùng, được gọi là hội chứng nhiễm trùng cấp tính (PAIS).
Bài viết đưa ra ví dụ về cúm Tây Ban Nha năm 1918, khi nhiều người sống sót sau khi bị nhiễm cúm bị các triệu chứng kéo dài như “cúm dài” hay “bệnh ngủ gật”, gây ra các vấn đề về sức khỏe và kinh tế.
Bài viết cũng đề cập đến mối liên quan giữa hậu COVID và bệnh Parkinson, khi một số người bị hậu COVID có các triệu chứng giống như run chấn và rung lắc bên trong. Một số nhà khoa học cho rằng COVID-19 có thể kích hoạt một quá trình viêm gây tổn thương não và dẫn đến bệnh Parkinson.
Bài viết kêu gọi sự quan tâm và nghiên cứu về hậu COVID và các hậu quả lâu dài của nó đối với sức khỏe cá nhân và xã hội.
Hậu COVID là gì?
Hậu COVID là một thuật ngữ không chính thức để chỉ những triệu chứng kéo dài sau khi bị nhiễm COVID-19. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hậu COVID có thể xuất hiện ở bất kỳ ai đã từng bị nhiễm COVID-19, bất kể tuổi tác, giới tính hay mức độ nghiêm trọng của bệnh. Một số triệu chứng phổ biến của hậu COVID bao gồm:
Mệt mỏi
Suy nhược
Đau nhức
Khó tập trung
Trầm cảm
Lo âu
Rối loạn giấc ngủ
Rối loạn vị giác và khứu giác
Khó thở
Đau tim
Đau đầu
Run chấn
Rung lắc bên trong
Các triệu chứng của hậu COVID
Những triệu chứng này có thể xuất hiện từ vài tuần đến vài tháng sau khi bị nhiễm COVID-19, và có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và khả năng làm việc của người bệnh.
Hậu COVID có nguồn gốc từ đâu?
Hậu COVID không phải là một hiện tượng mới mẻ, mà là một hậu quả thường xuyên xảy ra sau một số bệnh nhiễm trùng. Các nhà khoa học gọi đó là hội chứng nhiễm trùng cấp tính (PAIS), một tình trạng mà hệ thống miễn dịch của cơ thể vẫn tiếp tục hoạt động quá mức sau khi bệnh nhiễm trùng đã được khống chế. Điều này có thể gây ra các phản ứng viêm ở các cơ quan và mô khác nhau, đặc biệt là ở não bộ.
Cúm Tây Ban Nha
PAIS không chỉ xảy ra với COVID-19, mà còn với nhiều loại virus khác như cúm, Ebola, Zika, SARS và MERS. Một ví dụ nổi tiếng về PAIS là cúm Tây Ban Nha năm 1918, khi nhiều người sống sót sau khi bị nhiễm cúm bị các triệu chứng kéo dài như “cúm dài” hay “bệnh ngủ gật”, gây ra các vấn đề về sức khỏe và kinh tế. Một số người bị cúm Tây Ban Nha cũng bị mắc một căn bệnh não gọi là viêm não buồn ngủ (encephalitis lethargica), gây ra các triệu chứng như mệt mỏi, rối loạn nhận thức, bệnh tâm thần và rối loạn vận động. Một số người bị viêm não buồn ngủ sau đó phát triển thành bệnh Parkinson.
Hậu COVID có thể làm bạn bị Parkinson?
Bệnh Parkinson là một căn bệnh thần kinh mãn tính, gây ra các triệu chứng như run chấn, chậm vận động, cứng cơ và rối loạn cân bằng. Nguyên nhân của bệnh Parkinson là sự suy giảm của các tế bào thần kinh sản xuất dopamine, một chất dẫn truyền thần kinh quan trọng cho sự điều hòa của các chức năng vận động và tâm trạng.
Có nhiều yếu tố có thể gây ra hoặc tăng nguy cơ mắc bệnh Parkinson, trong đó có các yếu tố di truyền, môi trường và nhiễm trùng. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng các virus như cúm Tây Ban Nha, viêm não buồn ngủ, HIV và virus viêm gan C có thể kích hoạt một quá trình viêm gây tổn thương não và dẫn đến bệnh Parkinson.
Với COVID-19, một số nhà khoa học cho rằng virus này có thể xâm nhập vào não qua các đường hô hấp hoặc máu, và gây ra các tổn thương ở các khu vực liên quan đến bệnh Parkinson. Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng COVID-19 có thể làm giảm lượng dopamine trong não của người bệnh, và gây ra các triệu chứng giống như run chấn và rung lắc bên trong. Một số người bị hậu COVID cũng báo cáo rằng họ có các triệu chứng tương tự.
Hậu COVID có thể phòng tránh được không?
Hiện nay, không có phương pháp điều trị hiệu quả cho hậu COVID. Do đó, cách tốt nhất để phòng tránh hậu COVID là phòng tránh COVID-19. Bạn có thể làm những điều sau để bảo vệ bản thân và người thân:
Tiêm vắc xin COVID-19 khi có cơ hội
Đeo khẩu trang khi ra ngoài hoặc tiếp xúc với người khác
Rửa tay thường xuyên và sử dụng dung dịch sát khuẩn
Giữ khoảng cách an toàn với người khác
Tránh đám đông và không gian kín
Theo dõi sức khỏe của mình và báo cáo ngay nếu có triệu chứng nghi ngờ
Tuân thủ các biện pháp phòng dịch của chính quyền
Nếu bạn đã bị nhiễm COVID-19 và có các triệu chứng kéo dài, bạn nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và hỗ trợ. Bạn cũng nên chăm sóc sức khỏe của mình bằng cách:
Hậu COVID là một mối nguy hiểm tiềm ẩn cho sức khỏe của bạn và của cộng đồng. Hãy cùng nhau nỗ lực để đẩy lùi đại dịch và bảo vệ sức khỏe của mọi người.
