Bạn có biết rằng ăn kiêng Keto có thể gây ra sỏi thận không? Keto là một chế độ ăn rất thấp carbohydrate, cao chất béo và có chứa một lượng protein vừa phải. Keto có thể giúp bạn giảm cân, kiểm soát đường huyết và cải thiện năng lượng. Tuy nhiên, Keto cũng có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận do một số nguyên nhân khác nhau. Trong bài viết này, tôi sẽ giải thích cho bạn vì sao Keto có liên quan đến sỏi thận và làm thế nào để phòng ngừa sỏi thận khi ăn kiêng Keto.
Sỏi thận là những hạt nhỏ gồm các chất khoáng và axit béo tích tụ trong thận hoặc niệu đạo. Sỏi thận có thể gây ra đau nhức, máu trong nước tiểu, nhiễm trùng và tắc nghẽn niệu đạo.
Keto giảm lượng trái cây và rau xanh trong chế độ ăn. Trái cây và rau xanh có chứa kali citrat, một chất giúp làm kiềm hóa nước tiểu và ngăn ngừa hình thành sỏi axit uric (loại sỏi phổ biến nhất ở người ăn kiêng Keto).
Keto tăng lượng protein động vật trong chế độ ăn. Protein động vật có thể làm tăng axit uric và canxi trong nước tiểu, gây ra sỏi axit uric và sỏi canxi oxalat (loại sỏi thường gặp nhất ở người bình thường).
Keto giảm lượng canxi trong chế độ ăn. Canxi là một khoáng chất quan trọng cho xương và răng. Nếu không đủ canxi từ thức ăn, cơ thể sẽ phải lấy canxi từ xương, làm suy yếu xương và tăng canxi trong máu. Canxi dư trong máu có thể kết tủa với oxalat (một loại axit béo) trong nước tiểu để tạo thành sỏi canxi oxalat.
Keto có thể làm thay đổi vi khuẩn ruột. Vi khuẩn ruột có vai trò quan trọng trong việc duy trì cân bằng acid-base của cơ thể. Một số nghiên cứu cho thấy Keto có thể làm giảm số lượng vi khuẩn tốt và tăng số lượng vi khuẩn xấu trong ruột. Điều này có thể làm tăng acid hóa nước tiểu và gây ra sỏi axit uric hoặc sỏi canxi oxalat1.
Keto có thể làm tăng lượng muối trong chế độ ăn. Muối là một nguồn cung cấp natri, một khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Tuy nhiên, nếu ăn quá nhiều muối, natri có thể làm tăng huyết áp và làm giảm lượng citrat trong nước tiểu. Citrat là một chất ức chế hình thành sỏi thận. Do đó, ăn quá nhiều muối có thể làm tăng nguy cơ sỏi thận.
Để phòng ngừa sỏi thận khi ăn kiêng Keto, bạn nên uống đủ nước mỗi ngày, ăn nhiều trái cây và rau xanh, giảm lượng protein động vật, bổ sung canxi từ thức ăn và ăn ít muối. Bạn cũng nên kiểm tra sức khỏe thường xuyên để phát hiện sớm các dấu hiệu của sỏi thận hoặc bệnh thận khác.
Keto là một chế độ ăn rất thấp carbohydrate, cao chất béo và có chứa một lượng protein vừa phải. Mục đích của Keto là khiến cơ thể sử dụng năng lượng từ chất béo thay vì từ glucose (đường) do carbohydrate cung cấp. Keto có thể giúp giảm cân, kiểm soát đường huyết và cải thiện năng lượng – cũng như một số lợi ích khác.
Tuy nhiên, Keto cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn, trong đó có sỏi thận. Sỏi thận là những hạt nhỏ gồm các chất khoáng và axit béo tích tụ trong thận hoặc niệu đạo. Sỏi thận có thể gây ra đau nhức, máu trong nước tiểu, nhiễm trùng và tắc nghẽn niệu đạo.
Nguyên nhân gây ra sỏi thận
Vậy tại sao Keto lại có liên quan đến sỏi thận? Có một số nguyên nhân có thể giải thích điều này:
Keto giảm lượng trái cây và rau xanh trong chế độ ăn. Trái cây và rau xanh có chứa kali citrat, một chất giúp làm kiềm hóa nước tiểu và ngăn ngừa hình thành sỏi axit uric (loại sỏi phổ biến nhất ở người ăn kiêng Keto).
Keto tăng lượng protein động vật trong chế độ ăn. Protein động vật có thể làm tăng axit uric và canxi trong nước tiểu, gây ra sỏi axit uric và sỏi canxi oxalat (loại sỏi thường gặp nhất ở người bình thường).
Keto giảm lượng canxi trong chế độ ăn. Canxi là một khoáng chất quan trọng cho xương và răng. Nếu không đủ canxi từ thức ăn, cơ thể sẽ phải lấy canxi từ xương, làm suy yếu xương và tăng canxi trong máu. Canxi dư trong máu có thể kết tủa với oxalat (một loại axit béo) trong nước tiểu để tạo thành sỏi canxi oxalat.
Keto có thể làm thay đổi vi khuẩn ruột. Vi khuẩn ruột có vai trò quan trọng trong việc duy trì cân bằng acid-base của cơ thể. Một số nghiên cứu cho thấy Keto có thể làm giảm số lượng vi khuẩn tốt và tăng số lượng vi khuẩn xấu trong ruột. Điều này có thể làm tăng acid hóa nước tiểu và gây ra sỏi axit uric hoặc sỏi canxi oxalat.
Keto có thể làm tăng lượng muối trong chế độ ăn. Muối là một nguồn cung cấp natri, một khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Tuy nhiên, nếu ăn quá nhiều muối, natri có thể làm tăng huyết áp và làm giảm lượng citrat trong nước tiểu. Citrat là một chất ức chế hình thành sỏi thận. Do đó, ăn quá nhiều muối có thể làm tăng nguy cơ sỏi thận.
Phòng ngừa sỏi thận
Vậy làm thế nào để phòng ngừa sỏi thận khi ăn kiêng Keto? Dưới đây là một số gợi ý:
Uống đủ nước mỗi ngày. Nước giúp pha loãng các chất khoáng và axit béo trong nước tiểu, ngăn ngừa chúng kết tủa thành sỏi. Một số dấu hiệu cho biết bạn đã uống đủ nước là nước tiểu trong suốt hoặc màu vàng nhạt, và bạn không cảm thấy khát.
Ăn nhiều trái cây và rau xanh. Trái cây và rau xanh có chứa kali citrat, vitamin C, magie và các chất chống oxy hóa khác có lợi cho sức khỏe thận. Bạn có thể chọn những loại trái cây và rau xanh có hàm lượng carbohydrate thấp như dâu tây, cam, bơ, bông cải xanh, rau bina, rau cải xoong, rau diếp xoăn, vv.
Giảm lượng protein động vật. Protein động vật có thể làm tăng axit uric và canxi trong nước tiểu, gây ra sỏi thận. Bạn nên hạn chế ăn các loại thịt đỏ, thịt chế biến, cá hồi, cá ngừ, trứng và phô mai. Thay vào đó, bạn có thể ăn các loại protein thực vật như đậu nành, đậu phộng, hạt điều, hạnh nhân, vv.
Bổ sung canxi từ thức ăn. Canxi là một khoáng chất quan trọng cho xương và răng. Bạn nên ăn đủ canxi từ thức ăn để không phải lấy canxi từ xương. Một số nguồn canxi tốt là sữa chua không đường, phô mai cottage, sữa hạt (như sữa hạnh nhân hoặc sữa óc chó), vv.
Ăn ít muối. Muối có thể làm tăng huyết áp và làm giảm citrat trong nước tiểu, gây ra sỏi thận. Bạn nên hạn chế ăn các loại thực phẩm có chứa nhiều muối như xúc xích, giăm bông, bánh quy mặn, khoai tây chiên, vv. Thay vào đó, bạn có thể dùng các loại gia vị khác như tiêu, ớt, tỏi, gừng, hành tây, vv.
Ngoài ra, bạn cũng nên kiểm tra sức khỏe thường xuyên để phát hiện sớm các dấu hiệu của sỏi thận hoặc bệnh thận khác. Một số triệu chứng của sỏi thận là đau lưng hoặc bụng dưới bên một bên, máu trong nước tiểu, buồn nôn hoặc nôn mửa, sốt hoặc lạnh run.
Shah, A., & Shah, A. (2021). Incidence and characteristics of kidney stones in patients on ketogenic diet: A systematic review and meta-analysis. Urology Journal, 18(3), 1-6. https://doi.org/10.22037/uj.v18i.6443
Sỏi axit uric và sỏi canxi oxalat: Hai loại sỏi thường gặp ở người ăn kiêng Keto
Trái cây và rau xanh: Những người bạn tốt của thận khi ăn kiêng Keto
Protein động vật và canxi: Hai yếu tố gây ra sỏi thận khi ăn kiêng Keto
Vi khuẩn ruột và muối: Hai yếu tố ảnh hưởng đến cân bằng acid-base của nước tiểu khi ăn kiêng Keto
Đây là một vấn đề vẫn còn đang tranh cãi. Nhiều nguồn thông tin cho rằng Keto không làm tăng acid hóa nước tiểu và gây ra sỏi axit uric hoặc sỏi canxi oxalat. Thực tế là Keto có thể làm giảm nguy cơ sỏi thận do giảm lượng canxi và oxalat trong nước tiểu. Ngoài ra Keto không làm giảm cân bằng acid-base của cơ thể. Theo đó Keto có thể làm tăng khả năng chống viêm của cơ thể do ảnh hưởng của các chất ketone lên vi khuẩn ruột. Do vậy độc giả nên cân nhắc. ↩
