Bạn có biết rằng dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị ung thư? Theo Stanford Health Care, một tổ chức chăm sóc sức khỏe uy tín của Mỹ, việc ăn uống đúng cách có thể giúp bệnh nhân ung thư cải thiện sức khỏe, tăng cường hệ miễn dịch và giảm các tác dụng phụ của hóa trị. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn một số lời khuyên về dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư trong quá trình hóa trị.
Lợi ích của dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư trong quá trình hóa trị
Các nguyên tắc dinh dưỡng cơ bản cho bệnh nhân ung thư
Các loại thực phẩm nên ăn và nên tránh
Cách giải quyết các vấn đề dinh dưỡng thường gặp
Các nguồn thông tin và tài liệu tham khảo về dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư
Dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư trong quá trình hóa trị
Bạn có biết rằng dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị ung thư? Theo Stanford Health Care, một tổ chức chăm sóc sức khỏe uy tín của Mỹ, việc ăn uống đúng cách có thể giúp bệnh nhân ung thư cải thiện sức khỏe, tăng cường hệ miễn dịch và giảm các tác dụng phụ của hóa trị. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn một số lời khuyên về dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư trong quá trình hóa trị.
Lợi ích của dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư trong quá trình hóa trị
Dinh dưỡng là một yếu tố quan trọng để duy trì sức khỏe và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân ung thư. Khi bạn bị ung thư, cơ thể của bạn có nhu cầu cao hơn về năng lượng và protein để chống lại bệnh tật và phục hồi sau khi điều trị. Hóa trị là một phương pháp điều trị phổ biến cho ung thư, nhưng nó cũng có thể gây ra các tác dụng phụ như buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, miệng khô, viêm miệng, mất vị giác hoặc biến đổi vị giác. Những tác dụng phụ này có thể làm bạn mất cảm giác ăn uống hoặc khó nuốt, làm giảm khả năng hấp thu và sử dụng các chất dinh dưỡng từ thực phẩm. Do đó, việc ăn uống đủ chất và đa dạng là rất cần thiết để giúp bạn duy trì cân nặng, cải thiện sức đề kháng, giảm nguy cơ nhiễm trùng, tăng khả năng chịu đựng và phục hồi sau hóa trị.
Các nguyên tắc dinh dưỡng cơ bản cho bệnh nhân ung thư
Để có một chế độ ăn uống tốt cho bệnh nhân ung thư trong quá trình hóa trị, bạn nên tuân theo các nguyên tắc sau:
Ăn nhiều thực phẩm giàu protein, như thịt, cá, trứng, đậu, hạt, sữa và các sản phẩm từ sữa. Protein là chất xây dựng cơ bản của cơ thể, giúp bảo vệ và tái tạo các mô bị tổn thương do hóa trị.
Ăn nhiều thực phẩm giàu calo, như dầu ăn, bơ, phô mai, kem, sữa đặc, mật ong, đường và các loại hạt. Calo là nguồn năng lượng cho cơ thể, giúp bạn duy trì cân nặng và sức mạnh.
Ăn nhiều rau quả tươi hoặc đông lạnh, nhất là những loại có màu sắc đậm. Rau quả cung cấp vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa cho cơ thể, giúp tăng cường hệ miễn dịch và ngăn ngừa các bệnh lý khác.
Ăn nhiều ngũ cốc nguyên hạt hoặc bột mì nguyên cám, như gạo lức, yến mạch, bánh mì nguyên hạt hoặc bánh quy nguyên hạt. Ngũ cốc nguyên hạt cung cấp carbohydrate phức, vitamin B và chất xơ cho cơ thể, giúp duy trì nồng độ đường trong máu và chức năng tiêu hóa.
Uống nhiều nước hoặc các loại nước có calo và protein, như sữa, sinh tố hoa quả, nước ép hoa quả hoặc nước dừa. Nước giúp bạn giữ ẩm cho cơ thể và loại bỏ các chất độc do hóa trị gây ra. Bạn nên uống ít nhất 8-10 ly nước mỗi ngày.
Các loại thực phẩm nên ăn và nên tránh
Ngoài việc tuân theo các nguyên tắc dinh dưỡng cơ bản cho bệnh nhân ung thư trong quá trình hóa trị, bạn cũng nên lựa chọn kỹ các loại thực phẩm nên ăn và nên tránh để đảm bảo an toàn và hiệu quả của điều trị. Dưới đây là một số lời khuyên về các loại thực phẩm bạn nên ăn hoặc tránh:
Nên ăn các loại thực phẩm dễ tiêu hoá và không gây kích ứng cho dạ dày và ruột. Bạn có thể ăn các loại canh hoặc cháo nhẹ, bánh mì hoặc bánh quy không có men hoặc không có vỏ, chuối hoặc táo lột vỏ.
Nên ăn các loại thực phẩm có vị ngọt hoặc mặn để kích thích vị giác. Bạn có thể ăn kẹo cao su, mứt hoặc mật ong để làm dịu cổ họng và miệng. Bạn cũng có thể ăn các loại gia vị như muối, tiêu, hành, tỏi hoặc nước tương để tăng hương vị cho thức ăn.
Nên ăn các loại thực phẩm có chứa probiotic, như sữa chua hoặc kim chi, để cải thiện chức năng tiêu hóa và cân bằng hệ vi sinh vật trong ruột. Probiotic là những vi khuẩn có lợi cho sức khỏe, giúp ngăn ngừa tiêu chảy, táo bón hoặc nhiễm trùng ruột.
Nên tránh các loại thực phẩm gây khó tiêu hoặc kích ứng cho dạ dày và ruột. Bạn nên hạn chế ăn các loại rau quả có vỏ hoặc hạt, ngũ cốc nguyên hạt hoặc bột mì nguyên cám, đậu hoặc hạt. Bạn cũng nên tránh ăn các loại thực phẩm chiên, rán, nướng hoặc có nhiều dầu mỡ.
Nên tránh các loại thực phẩm có vị chua, cay hoặc đắng để không làm tổn thương niêm mạc miệng hoặc dạ dày. Bạn nên tránh ăn các loại gia vị như ớt, chanh, giấm hoặc nước chanh. Bạn cũng nên tránh ăn các loại thực phẩm có chứa cồn, cafein hoặc nicotine.
Nên tránh các loại thực phẩm có nguy cơ cao bị ôi thiu hoặc nhiễm khuẩn. Bạn nên tránh ăn các loại thực phẩm sống hoặc chưa chín kỹ, như thịt sống, cá sống, trứng sống hoặc rau sống. Bạn cũng nên tránh ăn các loại thực phẩm không đảm bảo vệ sinh hoặc quá hạn sử dụng.
Cách giải quyết các vấn đề dinh dưỡng thường gặp
Trong quá trình hóa trị, bạn có thể gặp phải một số vấn đề dinh dưỡng thường gặp, như buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, miệng khô, viêm miệng, mất vị giác hoặc biến đổi vị giác. Dưới đây là một số cách giải quyết cho các vấn đề này:
Buồn nôn và nôn mửa: Bạn nên ăn những bữa ăn nhỏ và thường xuyên trong ngày. Bạn nên ăn những thực phẩm dễ tiêu và không gây khó chịu cho dạ dày, như bánh quy khô, bánh mì nướng hoặc khoai tây luộc. Bạn nên uống nhiều nước để không bị mất nước do nôn mửa. Bạn nên tránh ăn những thực phẩm có mùi hôi, nồng hoặc khó chịu, như thịt, cá, trứng hoặc sữa. Bạn cũng nên tránh ăn những thực phẩm có vị chua, cay hoặc đắng, như ớt, chanh, giấm hoặc nước chanh.
Tiêu chảy: Bạn nên ăn những thực phẩm giàu chất xơ hòa tan, như chuối, táo lột vỏ, nấu chín hoặc nếp. Chất xơ hòa tan giúp hấp thu nước và làm đặc phân. Bạn nên uống nhiều nước để không bị mất nước do tiêu chảy. Bạn nên tránh ăn những thực phẩm giàu chất xơ không hòa tan, như rau quả có vỏ hoặc hạt, ngũ cốc nguyên hạt hoặc bột mì nguyên cám, đậu hoặc hạt. Chất xơ không hòa tan giúp tăng cường chuyển động ruột và làm loãng phân. Bạn cũng nên tránh ăn những thực phẩm gây kích ứng cho ruột, như sữa, kem, phô mai, cồn, cafein hoặc các loại gia vị cay.
Miệng khô: Bạn nên uống nhiều nước để giữ ẩm cho miệng và cổ họng. Bạn nên ăn những thực phẩm mềm và dễ nuốt, như cháo, súp, sinh tố hoặc kem. Bạn nên tránh ăn những thực phẩm khô và cứng, như bánh quy, bánh mì hoặc khoai tây chiên. Bạn cũng nên tránh ăn những thực phẩm gây kích ứng cho miệng, như muối, tiêu, hành, tỏi hoặc các loại gia vị cay.
Viêm miệng: Bạn nên ăn những thực phẩm mát và dịu, như sữa chua, kem hoặc kem đánh. Bạn nên tránh ăn những thực phẩm gây kích ứng cho miệng, như muối, tiêu, hành, tỏi hoặc các loại gia vị cay. Bạn cũng nên tránh ăn những thực phẩm có vị chua hoặc đắng, như chanh, cam, dâu tây hoặc chocolate.
Mất vị giác hoặc biến đổi vị giác: Bạn nên ăn những thực phẩm có vị ngọt hoặc mặn để kích thích vị giác. Bạn có thể ăn kẹo cao su, mứt hoặc mật ong để làm dịu cổ họng và miệng. Bạn cũng có thể ăn các loại gia vị như muối, tiêu, hành, tỏi hoặc nước tương để tăng hương vị cho thức ăn. Bạn nên tránh ăn những thực phẩm có vị chua, cay hoặc đắng, như ớt, chanh, giấm hoặc nước chanh. Bạn cũng nên tránh ăn những thực phẩm có mùi hôi, nồng hoặc khó chịu, như thịt, cá, trứng hoặc sữa.
Kết luận
Dinh dưỡng là một phần quan trọng trong quá trình điều trị ung thư bằng hóa trị. Việc ăn uống đúng cách có thể giúp bạn cải thiện sức khỏe, tăng cường hệ miễn dịch và giảm các tác dụng phụ của hóa trị. Bạn nên tuân theo các nguyên tắc dinh dưỡng cơ bản cho bệnh nhân ung thư và lựa chọn kỹ các loại thực phẩm nên ăn và nên tránh. Bạn cũng nên tìm hiểu và áp dụng các cách giải quyết các vấn đề dinh dưỡng thường gặp trong quá trình hóa trị. Ngoài ra, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để có một chế độ ăn uống phù hợp và an toàn cho bạn.
Dịch bởi Phương Quyên & nhóm tại Đại Học Stanford (USA).
