Huyết áp thấp nguy hiểm là gì? Đó là một tình trạng y tế có thể gây ra các triệu chứng như chóng mặt, mất thăng bằng, ngất xỉu hoặc thậm chí tử vong. Huyết áp thấp nguy hiểm có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, như mất máu, nhiễm trùng, thuốc hay bệnh lý tim mạch. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu cho bạn biết về huyết áp thấp nguy hiểm, cách phát hiện và điều trị nó.
Huyết áp thấp nguy hiểm là huyết áp quá thấp so với mức bình thường, có thể gây ra các triệu chứng nguy hiểm cho sức khỏe.
Huyết áp thấp nguy hiểm có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, như mất máu, nhiễm trùng, thuốc hay bệnh lý tim mạch.
Huyết áp thấp nguy hiểm có thể được phát hiện bằng cách đo huyết áp và kiểm tra các triệu chứng liên quan.
Huyết áp thấp nguy hiểm có thể được điều trị bằng cách tìm và khắc phục nguyên nhân gốc rễ, cũng như cải thiện lối sống và dinh dưỡng.
Huyết áp thấp nguy hiểm là gì?
Huyết áp là lực mà máu tác động lên thành động mạch khi tim co bóp và giãn nở. Huyết áp được đo bằng hai số: huyết áp tâm thu (số trên) và huyết áp tâm trương (số dưới). Huyết áp tâm thu là lực mà máu tác động lên thành động mạch khi tim co bóp để đẩy máu ra ngoài. Huyết áp tâm trương là lực mà máu tác động lên thành động mạch khi tim giãn nở để hút máu vào.
Huyết áp bình thường ở người lớn là khoảng 120/80 mmHg. Huyết áp cao (hay tăng huyết áp) là khi huyết áp vượt quá 140/90 mmHg. Huyết áp cao có thể gây ra các biến chứng như đột quỵ, nhồi máu cơ tim hay suy thận. Huyết áp thấp (hay hạ huyết áp) là khi huyết áp dưới 90/60 mmHg. Huyết áp thấp có thể không gây ra vấn đề nếu không có triệu chứng rõ ràng.
Tuy nhiên, khi huyết áp quá thấp so với mức bình thường, nó có thể gây ra các triệu chứng nguy hiểm cho sức khỏe. Đó là huyết áp thấp nguy hiểm. Huyết áp thấp nguy hiểm có thể làm giảm lượng máu lưu thông đến não và các cơ quan khác, gây ra các biến chứng như đột quỵ, nhồi máu cơ tim, suy thận hay sốc.
Nguyên nhân của huyết áp thấp nguy hiểm
Huyết áp thấp nguy hiểm có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:
Mất máu: Do chấn thương, xuất huyết nội tạng hay kinh nguyệt quá nhiều có thể làm giảm lượng máu trong cơ thể và gây ra huyết áp thấp nguy hiểm.
Nhiễm trùng: Do vi khuẩn xâm nhập vào máu (septicemia1) có thể làm giảm áp lực động mạch và gây ra sốc nhiễm trùng (septic shock2), một tình trạng nguy kịch.
Thuốc: Một số loại thuốc có thể làm giảm huyết áp, như thuốc điều trị cao huyết áp, thuốc tim, thuốc chống Parkinson, thuốc Tricyclic Antidepressants 3, thuốc cường dương (đặc biệt khi kết hợp với nitroglycerin4), ma túy và rượu. Một số thuốc khác có thể tương tác với nhau và gây ra hạ huyết áp.
Bệnh lý tim mạch: Một số bệnh lý tim mạch có thể làm giảm khả năng bơm máu của tim, như nhịp tim quá chậm (bradycardia5), rối loạn van tim, nhồi máu cơ tim hay suy tim. Điều này có thể làm giảm lượng máu lưu thông đến các cơ quan và gây ra huyết áp thấp nguy hiểm.
Bệnh lý nội tiết: Một số bệnh lý nội tiết có thể ảnh hưởng đến sự điều chỉnh của huyết áp, như thiếu hoóc-môn giáp (hypothyroidism6), bệnh cường giáp (hyperthyroidism7), thiếu hoóc-môn tuyến thượng thận (Addison’s disease8), thiếu máu hay đái tháo đường.
Cách phát hiện huyết áp thấp nguy hiểm
Huyết áp thấp nguy hiểm có thể được phát hiện bằng cách đo huyết áp và kiểm tra các triệu chứng liên quan. Bạn có thể đo huyết áp tại nhà bằng máy đo huyết áp tự động hoặc tại phòng khám bằng máy đo huyết áp thông thường.
Nếu bạn có triệu chứng của huyết áp thấp nguy hiểm, bạn nên gọi cấp cứu hoặc đến bệnh viện ngay lập tức. Một số triệu chứng có thể bao gồm:
Buồn nôn
Da lạnh, ẩm, xanh xao
Thở nhanh, nông
Nhịp tim nhanh, yếu
Mất nước và khát nước
Chóng mặt, hoa mắt, ngất xỉu
Mất tập trung
Mờ mắt
Mệt mỏi
Trầm cảm
Cách điều trị huyết áp thấp nguy hiểm
Huyết áp thấp nguy hiểm có thể được điều trị bằng cách tìm và khắc phục nguyên nhân gốc rễ, cũng như cải thiện lối sống và dinh dưỡng. Một số biện pháp điều trị có thể bao gồm:
Điều trị mất máu: Nếu huyết áp thấp nguy hiểm do mất máu, bạn có thể cần được truyền máu hoặc dung dịch để bù lại lượng máu mất đi.
Điều trị nhiễm trùng: Nếu huyết áp thấp nguy hiểm do nhiễm trùng, bạn có thể cần được tiêm kháng sinh hoặc thuốc khác để tiêu diệt vi khuẩn và ngăn ngừa sốc nhiễm trùng.
Điều chỉnh thuốc: Nếu huyết áp thấp nguy hiểm do thuốc, bạn có thể cần được thay đổi liều lượng hoặc loại thuốc để tăng huyết áp. Bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại thuốc nào.
Điều trị bệnh lý tim mạch: Nếu huyết áp thấp nguy hiểm do bệnh lý tim mạch, bạn có thể cần được dùng thuốc hoặc phẫu thuật để cải thiện chức năng tim và tăng lượng máu lưu thông.
Điều trị bệnh lý nội tiết: Nếu huyết áp thấp nguy hiểm do bệnh lý nội tiết, bạn có thể cần được bổ sung hoóc-môn hoặc vitamin để cân bằng nội tiết tố và tăng huyết áp.
Cải thiện lối sống và dinh dưỡng: Bạn có thể làm một số điều sau để giúp tăng huyết áp:
Uống đủ nước và các loại nước có chứa muối hoặc đường để duy trì độ ẩm và áp lực động mạch.
Ăn uống đầy đủ và cân đối, bổ sung các chất dinh dưỡng như vitamin B12, folate và sắt để ngăn ngừa thiếu máu.
Thêm một ít muối vào thức ăn, nhưng không quá nhiều vì có thể gây ra cao huyết áp.
Tránh uống rượu hoặc các chất kích thích khác vì chúng có thể làm giảm huyết áp.
Tập thể dục thường xuyên và vừa phải để cải thiện tuần hoàn máu và sức khỏe tim mạch.
Thay đổi tư thế từ nằm sang đứng một cách từ từ và nhẹ nhàng để tránh chóng mặt hoặc ngất xỉu do huyết áp thấp tư thế (postural hypotension9).
Đeo tất hoặc quần áo bó chặt ở chân hoặc eo để tăng áp lực động mạch và ngăn máu chảy xuống chân.
Nâng cao đầu giường khi ngủ để giảm sự biến động của huyết áp khi thức dậy.
Kết luận
Huyết áp thấp nguy hiểm là một tình trạng y tế có thể gây ra các triệu chứng như chóng mặt, mất thăng bằng, ngất xỉu hoặc thậm chí tử vong. Huyết áp thấp nguy hiểm có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, như mất máu, nhiễm trùng, thuốc hay bệnh lý tim mạch. Huyết áp thấp nguy hiểm có thể được phát hiện bằng cách đo huyết áp và kiểm tra các triệu chứng liên quan. Huyết áp thấp nguy hiểm có thể được điều trị bằng cách tìm và khắc phục nguyên nhân gốc rễ, cũng như cải thiện lối sống và dinh dưỡng. Bạn nên theo dõi huyết áp của mình và tìm kiếm sự giúp đỡ y tế nếu có bất kỳ triệu chứng nào của huyết áp thấp nguy hiểm.
Dịch bởi Phương Quyên & nhóm chuyên gia dinh dưỡng tại Đại Học Stanford (USA).
Cách phòng ngừa và điều trị huyết áp thấp nguy hiểm
Những điều bạn cần biết về huyết áp thấp nguy hiểm
Huyết áp thấp nguy hiểm: Nguyên nhân, triệu chứng và cách xử lý
Hướng dẫn dinh dưỡng cho người bị huyết áp thấp nguy hiểm
Bài tập thể dục an toàn cho người bị huyết áp thấp nguy hiểm
Các loại thuốc có thể gây ra huyết áp thấp nguy hiểm
Bệnh lý tim mạch và huyết áp thấp nguy hiểm: Liên quan như thế nào?
Huyết áp thấp tư thế: Nguyên nhân và cách phòng tránh
Sepsis (hay còn gọi là septicemia) là một bệnh nhiễm trùng nặng do sự xâm nhập liên tiếp vào máu của vi khuẩn gây bệnh và độc tố của nó. Bệnh cảnh lâm sàng đa dạng vì quá trình phát triển bệnh phụ thuộc không những vào mầm bệnh mà còn phụ thuộc vào đáp ứng của cơ thể với mầm bệnh và độc tố.↩
Sốc nhiễm trùng huyết (septic shock) là một tình trạng y tế có khả năng gây tử vong khi xuất hiện nhiễm trùng huyết, tổn thương nội tạng (đa tạng) trong quá trình phản ứng với nhiễm trùng, dẫn đến tụt huyết áp nguy hiểm và có nhiều bất thường trong việc chuyển hóa tế bào.↩
Tricyclic antidepressants (TCAs) hay còn được gọi là thuốc chống trầm cảm 3 vòng là một trong những loại thuốc điều trị trầm cảm thường được sử dụng nhất hiện nay. Loại thuốc này được giới thiệu vào thập niên 50 của thế kỷ XX, còn được gọi là thuốc chống trầm cảm tuần hoàn. TCAs là một nhóm thuốc có cấu trúc tương tự nhau và có tác dụng giống nhau. Chúng được sử dụng chủ yếu để điều trị trầm cảm.↩
Nitroglycerin là một chất nitrat được sử dụng để điều trị huyết áp cao trong quá trình phẫu thuật, kiểm soát suy tim sung huyết do đau tim, điều trị đau thắt ngực ở một số bệnh nhân và giảm huyết áp trong khi phẫu thuật. Nitroglycerin còn được biết đến với tên gọi glyceryl trinitrat. Khi vào bên trong cơ thể, nitroglycerin được chuyển hóa thành NO (oxyd nitric). Tiếp đến, NO sẽ kết hợp với nhóm thiol để hoạt hóa cho ra GMPc (guanosin monophosphat vòng).↩
Bradycardia là tình trạng tim đập chậm hơn so với nhịp tim bình thường. Tần số tim 60 đập/phút được định nghĩa là tim nhịp chậm (bradycardia). Nhịp xoang chậm (sinus bradycardia) là một trong những nguyên nhân phổ biến của bradycardia.↩
Hypothyroidism là một bệnh lý liên quan đến tuyến giáp, trong đó tuyến giáp không sản xuất đủ lượng hormone giáp để cung cấp cho cơ thể. Bệnh này có thể gây ra nhiều triệu chứng khác nhau như mệt mỏi, tăng cân, khó chịu, khó tập trung và nhiều triệu chứng khác.↩
Hyperthyroidism là tình trạng tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone. Bệnh Graves là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất của hyperthyroidism.↩
Addison’s disease (suy tuyến thượng thận) là một rối loạn nội tiết lâu dài, trong đó tuyến thượng thận không sản xuất đủ hormone steroid. Bệnh có thể dẫn đến khủng hoảng addisonian dẫn đến sốc gây nguy hiểm tính mạng người bệnh.↩
Postural hypotension (hay còn gọi là hạ huyết áp thế đứng) là tình trạng giảm huyết áp khi đứng lên. Tình trạng này có thể gây cho bạn cảm giác chóng mặt hoặc hoa mắt.↩
