Bạn có biết rằng thực phẩm chế biến có thể gây hại cho sức khỏe của bạn không? Thực phẩm chế biến là những thực phẩm đã được biến đổi so với hình dạng tự nhiên của chúng, ví dụ như nấu chín, đông lạnh, sấy khô, hoặc được bổ sung thêm các chất phụ gia. Thực phẩm chế biến quá mức có thể gây ra các bệnh như tăng huyết áp, tiểu đường, bệnh tim, béo phì, và suy giảm trí tuệ. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu cho bạn một số loại thực phẩm chế biến cần tránh, cách đọc nhãn dinh dưỡng, và một số thực phẩm giàu dinh dưỡng mà bạn nên ăn thay thế.
Thực phẩm chế biến quá mức thường chứa nhiều đường, muối, và chất béo trans để tăng hương vị và bảo quản.
Thực phẩm chế biến quá mức có thể gây ra nhiều bệnh như tăng huyết áp, tiểu đường, bệnh tim, béo phì, và suy giảm trí tuệ.
Cách nhận biết thực phẩm chế biến quá mức là kiểm tra thành phần trên nhãn dinh dưỡng. Nếu có thành phần không quen thuộc hoặc khó phát âm, đó là dấu hiệu của thực phẩm chế biến quá mức.
Một số loại thực phẩm chế biến cần tránh gồm thịt xông khói, đồ ăn nhanh, đồ uống có ga, bánh kẹo, và bơ đường.
Thay vào đó, bạn nên ăn thực phẩm giàu dinh dưỡng như đậu hũ, rau xanh, trái cây tươi, hạt và hạnh nhân.
Thực phẩm chế biến quá mức (hay còn gọi là “chế biến sâu”) là gì?
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thực phẩm chế biến quá mức là những thực phẩm đã được biến đổi về thành phần hoặc cấu trúc để tăng hương vị và kéo dài thời hạn sử dụng. Những loại thực phẩm này thường chứa nhiều đường, muối, và chất béo trans để làm cho chúng ngon miệng và hấp dẫn hơn. Tuy nhiên, việc ăn quá nhiều thực phẩm chế biến quá mức có thể gây hại cho sức khỏe của bạn.
Tác hại của thực phẩm chế biến quá mức
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc ăn quá nhiều thực phẩm chế biến quá mức liên quan đến tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như tăng huyết áp, tiểu đường, bệnh tim, béo phì, và suy giảm trí tuệ.
Đường: Đường là một trong những thành phần phổ biến nhất trong các loại thực phẩm chế biến quá mức. Đường có thể gây viêm nhiễm trong cơ thể, làm suy yếu hệ miễn dịch và tăng nguy cơ nhiễm trùng. Đường cũng làm tăng lượng insulin trong máu, gây khó tiêu hóa glucose và dễ gây béo phì. Đường ảnh hưởng đến hoạt động của não, làm giảm khả năng tập trung và ghi nhớ.
Muối: Muối là một chất điều vị quan trọng trong ẩm thực, nhưng nếu ăn quá nhiều, bạn có thể gặp phải vấn đề về huyết áp, tim mạch, và thận. Muối làm tăng lượng nước trong cơ thể, làm tăng huyết áp và áp lực lên các mạch máu. Muối cũng làm giảm lượng canxi trong xương, làm cho xương yếu và dễ gãy. Ngoài ra, muối tăng nguy cơ sỏi thận và ung thư dạ dày.
Chất béo trans: Chất béo trans là một loại chất béo không no được tạo ra bằng cách thêm hydro vào các loại dầu thực vật. Chất béo trans tăng lượng cholesterol xấu (LDL) và giảm lượng cholesterol tốt (HDL) trong máu, làm hỏng màng tế bào và gây vấn đề về tim mạch. Chất béo trans cũng có thể gây viêm nhiễm, tiểu đường và bệnh Alzheimer.
Cách nhận biết thực phẩm chế biến quá mức
Cách đơn giản để nhận biết thực phẩm chế biến quá mức là xem nhãn dinh dưỡng trên bao bì. Bạn nên chú ý đến số lượng và loại thành phần trong sản phẩm. Nếu bạn thấy có thành phần không quen thuộc hoặc khó phát âm, đó là dấu hiệu của thực phẩm chế biến quá mức.
Bạn cũng nên kiểm tra lượng đường, muối và chất béo trans trong sản phẩm. Nếu có quá nhiều, bạn nên tránh hoặc hạn chế sử dụng.
Một số loại thực phẩm chế biến cần tránh
Dưới đây là một số loại thực phẩm chế biến quá mức mà bạn nên tránh hoặc hạn chế ăn:
Thịt xông khói: Thịt xông khói là những loại thịt được ướp muối, gia vị và chất bảo quản để tăng hương vị và kéo dài thời hạn sử dụng. Thịt xông khói bao gồm xúc xích, giăm bông, jambon, bacon và salami. Thịt xông khói chứa nhiều muối, chất béo bão hòa và nitrat/nitrit – những chất có thể gây cao huyết áp, ung thư ruột kết và ung thư dạ dày.
Đồ ăn nhanh: Đồ ăn nhanh là thức ăn được chế biến sẵn hoặc nhanh chóng để phục vụ người tiêu dùng. Đồ ăn nhanh bao gồm hamburger, pizza, khoai tây chiên, gà rán và mì ăn liền. Đồ ăn nhanh chứa nhiều đường, muối, chất béo bão hòa và chất bảo quản. Đồ ăn nhanh có thể gây vấn đề về sức khỏe như béo phì, tiểu đường, cao huyết áp và bệnh tim mạch.
Đồ uống có ga: Đồ uống có ga là nước ngọt chứa ga và đường. Đồ uống này bao gồm Coca-Cola, Pepsi, 7-Up và Fanta. Đồ uống có ga chứa nhiều đường và acid phosphoric, gây sâu răng, loãng xương và tăng nguy cơ tiểu đường. Ngoài ra, đồ uống có ga còn tăng cân nặng và gây béo phì.
Bánh kẹo: Bánh kẹo là thực phẩm ngọt từ bột mì, đường và chất béo. Bánh kẹo bao gồm bánh quy, bánh ngọt, sô cô la, kẹo và kem. Bánh kẹo chứa nhiều đường và chất béo trans, gây vấn đề về sức khỏe như tiểu đường, béo phì và bệnh tim mạch.
Bơ đường: Bơ đường là thực phẩm từ sữa bò và đường. Bơ đường có vị ngọt và béo, thường làm bánh hoặc ăn kèm với bánh mì. Tuy nhiên, bơ đường chứa nhiều đường và chất béo bão hòa, gây cao huyết áp, mỡ máu cao và bệnh tim mạch.
Một số loại thực phẩm giàu dinh dưỡng
Thay vì ăn quá nhiều thực phẩm chế biến, bạn nên ăn nhiều thực phẩm giàu dinh dưỡng để duy trì sức khỏe tốt. Dưới đây là một số loại thực phẩm giàu dinh dưỡng mà bạn nên ăn:
Đậu hũ: Đậu hũ là thực phẩm từ đậu nành. Đậu hũ chứa nhiều protein, canxi, sắt và magiê. Đậu hũ còn có isoflavon – chất giúp giảm nguy cơ ung thư vú và ung thư tử cung.
Rau xanh: Rau xanh như rau muống, cải, cần tây, ngót và dền chứa nhiều vitamin A, C, K, folate, canxi, sắt và magiê. Rau xanh còn có chất xơ giúp tiêu hóa tốt và giảm nguy cơ ung thư ruột kết.
Trái cây tươi: Trái cây tươi chứa nhiều vitamin C, folate, kali và magiê. Trái cây còn có chất xơ giúp tiêu hóa tốt và giảm nguy cơ ung thư ruột kết.
Hạt và hạnh nhân: Hạt điều, óc chó, macca, hạnh nhân và dẻ là loại hạt giàu dinh dưỡng. Chúng chứa nhiều protein, chất xơ, vitamin E, magiê và kẽm. Hạt còn chứa chất béo không no giúp giảm nguy cơ bệnh tim mạch và đột quỵ.
Kết luận
Thực phẩm chế biến quá mức thường chứa nhiều đường, muối và chất béo trans để tăng hương vị và bảo quản. Việc ăn quá nhiều thực phẩm chế biến quá mức có thể gây hại cho sức khỏe, bao gồm tăng nguy cơ mắc các bệnh như tăng huyết áp, tiểu đường, bệnh tim, béo phì và suy giảm trí tuệ. Thay vào đó, bạn nên hạn chế hoặc tránh ăn các loại thực phẩm chế biến quá mức như thịt xông khói, đồ ăn nhanh, đồ uống có ga, bánh kẹo và bơ đường. Hãy thay thế chúng bằng các thực phẩm giàu dinh dưỡng như đậu hũ, rau xanh, trái cây tươi, hạt và hạnh nhân để duy trì sức khỏe tốt.
