Ung thư vú là một trong những loại ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có khoảng 2,3 triệu ca ung thư vú mới được chẩn đoán trên toàn thế giới vào năm 2020. Mặc dù không thể kiểm soát được một số yếu tố nguy cơ như tuổi tác, di truyền hay tiền sử gia đình, bạn có thể làm nhiều điều để bảo vệ sức khỏe của mình và ngăn ngừa bệnh tật. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu cho bạn một số thói quen tốt có thể giúp bạn giảm nguy cơ mắc ung thư vú.
Ăn uống lành mạnh: Hạn chế các loại thực phẩm chứa nhiều chất béo, đường và muối; ăn nhiều rau xanh, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt; uống nước nhiều hơn; tránh rượu và thuốc lá.
Tập thể dục thường xuyên: Tham gia các hoạt động vận động ít nhất 150 phút mỗi tuần; duy trì cân nặng khỏe mạnh; tránh ngồi lâu một chỗ.
Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Thực hiện xét nghiệm sàng lọc ung thư vú theo khuyến cáo của bác sĩ; tự kiểm tra vú hàng tháng; theo dõi các triệu chứng bất thường như khối u, sự thay đổi da hay núm vú.
Sử dụng thuốc an toàn: Tránh sử dụng thuốc nội tiết tố trong thời gian dài; hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại thuốc nào; tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ khi dùng thuốc.
Chăm sóc tinh thần: Giảm căng thẳng và lo lắng; tìm kiếm sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè và cộng đồng; làm những điều mình yêu thích và có ý nghĩa.
Ăn uống lành mạnh
Một trong những cách đơn giản và hiệu quả để phòng ngừa ung thư vú là chú ý đến chế độ ăn uống của mình. Bạn nên hạn chế các loại thực phẩm chứa nhiều chất béo, đường và muối, như bánh ngọt, thịt đỏ, phô mai hay khoai tây chiên. Thay vào đó, bạn nên ăn nhiều rau xanh, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt, như cải xanh, dâu tây, yến mạch hay gạo lứt. Những loại thực phẩm này không chỉ giàu vitamin, khoáng chất và chất xơ, mà còn có chứa các chất chống oxy hóa và phytochemicals có khả năng ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ung thư. Bạn cũng nên uống nước nhiều hơn để thanh lọc cơ thể và giảm thiểu việc tích tụ các chất độc hại trong máu.
Ngoài ra, bạn cũng nên tránh rượu và thuốc lá, vì chúng có thể gây hại cho sức khỏe của bạn và tăng nguy cơ mắc ung thư vú. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS), uống từ hai ly rượu trở lên mỗi ngày có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư vú lên 20%1. Còn theo WHO, hút thuốc lá không chỉ gây ra ung thư phổi, mà còn liên quan đến ung thư vú ở phụ nữ tiền mãn kinh.
Tập thể dục thường xuyên
Một cách khác để giảm nguy cơ ung thư vú là tập thể dục thường xuyên. Tham gia các hoạt động vận động ít nhất 150 phút mỗi tuần có thể giúp bạn duy trì cân nặng khỏe mạnh, giảm mỡ bụng và cải thiện tuần hoàn máu. Điều này sẽ giảm lượng estrogen và insulin trong cơ thể của bạn, hai hormone có liên quan đến sự phát triển của ung thư vú. Bạn có thể chọn các loại hình tập luyện phù hợp với sở thích và khả năng của mình, như đi bộ, chạy bộ, bơi lội hay yoga.
Ngoài ra, bạn cũng nên tránh ngồi lâu một chỗ, vì điều này có thể làm giảm chuyển hóa và tăng nguy cơ béo phì. Bạn nên đứng dậy và vận động mỗi 30 phút để kích hoạt các cơ bắp và tăng lưu lượng máu. Bạn cũng có thể sử dụng các thiết bị hỗ trợ như bàn đứng hay ghế xoay để làm việc hiệu quả hơn.
Kiểm tra sức khỏe định kỳ
Một cách nữa để giảm nguy cơ ung thư vú là kiểm tra sức khỏe định kỳ. Thực hiện xét nghiệm sàng lọc ung thư vú theo khuyến cáo của bác sĩ có thể giúp bạn phát hiện sớm bệnh và điều trị kịp thời. Theo ACS, phụ nữ từ 40 tuổi trở lên nên thực hiện siêu âm vú hoặc chụp X-quang vú (mammogram) mỗi năm hoặc hai năm. Nếu bạn có tiền sử gia đình mắc ung thư vú hoặc di truyền các gen BRCA1 hay BRCA2, bạn nên bắt đầu xét nghiệm sớm hơn và thường xuyên hơn.
Ngoài ra, bạn cũng nên tự kiểm tra vú hàng tháng để phát hiện các dấu hiệu bất thường như khối u, sự thay đổi da hay núm vú. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào gây lo ngại, bạn nên đi khám bác sĩ ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Sử dụng thuốc an toàn
Một cách cuối cùng để giảm nguy cơ ung thư vú là sử dụng thuốc an toàn. Bạn nên tránh sử dụng thuốc nội tiết tố trong thời gian dài, vì chúng có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư vú. Thuốc nội tiết tố là những loại thuốc chứa estrogen và progesterone, được dùng để điều trị các triệu chứng của mãn kinh hoặc ngăn ngừa loãng xương. Theo ACS2, phụ nữ dùng thuốc nội tiết tố trong 5 năm hoặc hơn có nguy cơ ung thư vú cao hơn 35% so với phụ nữ không dùng. Nếu bạn cần dùng thuốc nội tiết tố, bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ về liều lượng, thời gian và các tác dụng phụ có thể xảy ra.
Ngoài ra, bạn cũng nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại thuốc nào khác, như thuốc tránh thai, thuốc giảm đau hay thuốc chống viêm. Một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến hormone hoặc miễn dịch của bạn và gây ra các biến đổi ở vú. Bạn nên tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ khi dùng thuốc và báo cáo ngay nếu có bất kỳ biến cố nào.
Chăm sóc tinh thần
Một cách quan trọng khác để giảm nguy cơ ung thư vú là chăm sóc tinh thần của mình. Bạn nên giảm căng thẳng và lo lắng, vì chúng có thể gây ra sự mất cân bằng hormone và miễn dịch, làm giảm khả năng chống lại bệnh tật của cơ thể. Bạn có thể áp dụng các phương pháp thư giãn như thiền, hít thở sâu hay nghe nhạc để xua tan căng thẳng và mang lại cảm giác bình an.
Ngoài ra, bạn cũng nên tìm kiếm sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè và cộng đồng khi bạn đang đối mặt với những khó khăn hay thử thách trong cuộc sống. Bạn có thể chia sẻ những suy nghĩ và cảm xúc của mình với những người bạn tin tưởng hoặc tham gia các nhóm hỗ trợ trực tuyến hay ngoại tuyến để nhận được sự động viên và khích lệ. Bạn cũng có thể tìm kiếm sự giúp đỡ của các chuyên gia tâm lý nếu bạn cảm thấy quá buồn hay trầm cảm.
Cuối cùng, bạn nên làm những điều mình yêu thích và có ý nghĩa trong cuộc sống. Bạn có thể theo đuổi một sở thích, một niềm đam mê hoặc một mục tiêu cá nhân để tạo ra niềm vui và hạnh phúc cho bản thân. Bạn cũng có thể góp phần vào các hoạt động từ thiện, tình nguyện hay cộng đồng để mang lại lợi ích cho xã hội và cảm thấy tự hào về bản thân.
Kết luận
Ung thư vú là một căn bệnh nguy hiểm và phổ biến ở phụ nữ. Tuy nhiên, bạn có thể làm nhiều điều để giảm nguy cơ mắc bệnh và bảo vệ sức khỏe của mình. Bằng cách ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên, kiểm tra sức khỏe định kỳ, sử dụng thuốc an toàn và chăm sóc tinh thần, bạn sẽ có một cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc hơn.
Dịch bởi Phương Quyên & nhóm chuyên gia dinh dưỡng tại Đại Học Stanford (USA).
Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, uống hai ly rượu trở lên mỗi ngày có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư vú lên 20%. Nhưng đó không phải là yếu tố duy nhất ảnh hưởng đến nguy cơ. Loại rượu, lượng rượu, và thời gian uống rượu cũng quan trọng. Ngoài ra, uống rượu cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc các loại ung thư khác ngoài ung thư vú. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, hút thuốc lá có thể gây ra ung thư phổi, nhưng cũng có liên quan đến ung thư vú ở phụ nữ tiền mãn kinh.↩
Một số loại ung thư vú có thụ thể nội tiết (ER/PR) dương tính, tức là chúng phát triển dưới sự kích thích của hoóc-môn. Do đó, việc sử dụng thuốc nội tiết tố có thể làm tăng lượng hoóc-môn trong cơ thể và gây ảnh hưởng đến sự sinh sôi của các tế bào ung thư. Nếu bạn cần dùng thuốc nội tiết tố, bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ về liều lượng, thời gian và các tác dụng phụ có thể xảy ra. Bạn cũng nên kiểm tra ngực định kỳ và làm xét nghiệm để phát hiện sớm ung thư vú. Ngoài ra, bạn cũng có thể lựa chọn một số phương pháp điều trị nội tiết khác để ngăn chặn hoặc làm chậm sự phát triển của ung thư vú, như tamoxifen, fulvestrant, aromatase inhibitors hay LHRH agonists. Tuy nhiên, mỗi loại thuốc đều có những ưu và nhược điểm riêng, cũng như những tác dụng phụ khác nhau. Bạn cần được bác sĩ tư vấn kỹ lưỡng trước khi quyết định sử dụng liệu pháp nội tiết cho ung thư vú.↩
