Bạn có biết rằng nhiều người sử dụng thuốc giảm cân sẽ tăng lại cân nặng sau khi ngừng dùng thuốc không? Đó là kết quả của một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí JAMA Network Open. Nghiên cứu này đã theo dõi 14.000 người bị thừa cân hoặc béo phì trong 5 năm và phân tích tác động của việc dùng thuốc giảm cân đối với sức khỏe và cân nặng của họ.
Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu cho bạn những điểm chính của nghiên cứu này, những loại thuốc giảm cân được sử dụng, những lợi ích và rủi ro của chúng, và những lời khuyên để duy trì cân nặng lý tưởng sau khi ngừng dùng thuốc.
Mục lục
Tóm tắt nội dung chính
Nghiên cứu mới cho thấy nhiều người sử dụng thuốc giảm cân sẽ tăng lại cân nặng sau khi ngừng dùng thuốc trong 5 năm.
Các loại thuốc giảm cân được sử dụng trong nghiên cứu gồm có orlistat,
phentermine, lorcaserin, naltrexone-bupropion và liraglutide.
Các thuốc giảm cân có thể giúp giảm khoảng 5-10% cân nặng ban đầu, nhưng cũng có thể gây ra những tác dụng phụ như tiêu chảy, buồn nôn, đau đầu, khô miệng và mất ngủ.
Để duy trì cân nặng lý tưởng sau khi ngừng dùng thuốc, người bệnh cần thay đổi lối sống, ăn uống lành mạnh và vận động thường xuyên.
Nghiên cứu mới về thuốc giảm cân
Nghiên cứu mới được tiến hành bởi các nhà khoa học thuộc Đại học California San Diego (Mỹ) đã theo dõi 14.000 người bị thừa cân hoặc béo phì trong 5 năm. Trong số đó, có khoảng 1.800 người đã sử dụng ít nhất một loại thuốc giảm cân được chỉ định bởi bác sĩ trong thời gian nghiên cứu.
Các loại thuốc giảm cân được sử dụng trong nghiên cứu gồm có:
Orlistat: là một loại thuốc ức chế lipase, là một enzyme giúp tiêu hóa chất béo12. Khi uống orlistat, một phần chất béo trong thức ăn sẽ không được hấp thụ vào cơ thể mà sẽ được đào thải ra ngoài qua phân13. Orlistat có thể giúp giảm khoảng 5% (theo WebMD) cân nặng so với không dùng thuốc.
Phentermine: là một loại thuốc kích thích thần kinh trung ương, làm tăng nhịp tim và huyết áp, giảm cảm giác đói và tăng năng lượng. Phentermine có thể giúp giảm khoảng 5% cân nặng so với không dùng thuốc.
Lorcaserin: là một loại thuốc ức chế sự phóng thích của serotonin, một chất dẫn truyền thần kinh liên quan đến cảm giác no và hài lòng. Lorcaserin có thể giúp giảm khoảng 4% cân nặng so với không dùng thuốc.
Naltrexone-bupropion: là một loại thuốc kết hợp hai hoạt chất, naltrexone là một chất chống opioid, bupropion là một chất ức chế tái hấp thu noradrenalin và dopamine. Naltrexone-bupropion có thể giúp giảm khoảng 6% cân nặng so với không dùng thuốc.
Liraglutide: là một loại thuốc tiêm dưới da, làm tăng sự tiết ra của GLP-1, một hormone giúp tăng cường sự tiết ra của insulin, làm chậm sự trống rỗng của dạ dày và giảm cảm giác đói. Liraglutide có thể giúp giảm khoảng 9% cân nặng so với không dùng thuốc.
Kết quả của nghiên cứu cho thấy, những người sử dụng thuốc giảm cân đã có mức giảm cân đáng kể trong năm đầu tiên, từ 5% đến 10% cân nặng ban đầu. Tuy nhiên, sau khi ngừng dùng thuốc, họ đã tăng lại cân nặng trong 5 năm tiếp theo, và trở lại mức cân nặng gần như ban đầu.
Nghiên cứu này cũng cho thấy rằng những người sử dụng thuốc giảm cân có nguy cơ cao hơn bị bệnh tim mạch, tiểu đường loại 2 và ung thư so với những người không dùng thuốc. Tuy nhiên, các tác giả của nghiên cứu khẳng định rằng điều này không có nghĩa là thuốc giảm cân gây ra những bệnh này, mà có thể do những yếu tố khác như di truyền, lối sống hoặc sự khác biệt về đặc điểm của nhóm người được nghiên cứu.
Lợi ích và rủi ro của thuốc giảm cân
Theo Hiệp hội Béo phì Mỹ (The Obesity Society), việc sử dụng thuốc giảm cân có thể mang lại những lợi ích cho sức khỏe như:
Giảm áp lực lên khớp xương
Giảm nguy cơ bị bệnh tim mạch
Giảm nguy cơ bị tiểu đường type 2
Giảm nguy cơ bị ung thư
Cải thiện chất lượng cuộc sống
Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc giảm cân cũng có thể gây ra những tác dụng phụ không mong muốn như:
Tiêu chảy
Buồn nôn
Đau đầu
Khô miệng
Mất ngủ
Loạn nhịp tim
Tăng huyết áp
Tăng nguy cơ bị suy thận
Tăng nguy cơ bị ung thư
Để duy trì cân nặng lý tưởng sau khi ngừng dùng thuốc, người bệnh cần thay đổi lối sống, ăn uống lành mạnh và vận động thường xuyên.
Lời khuyên để duy trì cân nặng lý tưởng sau khi ngừng dùng thuốc
Theo các chuyên gia dinh dưỡng và y tế, việc duy trì cân nặng lý tưởng sau khi ngừng dùng thuốc giảm cân không phải là điều dễ dàng, nhưng cũng không phải là điều bất khả thi. Điều quan trọng là phải có sự thay đổi lối sống, ăn uống và vận động một cách bền vững và hợp lý.
Healthy food clean eating selection: fish, fruit, vegetable, seeds, superfood, cereals, leaf vegetable on gray concrete background copy space
Dưới đây là một số lời khuyên có thể giúp bạn duy trì cân nặng lý tưởng:
Ăn uống lành mạnh: Bạn nên ăn đủ chất dinh dưỡng, bao gồm protein, chất béo, carbohydrate, vitamin và khoáng chất. Bạn nên hạn chế ăn những thực phẩm có nhiều calo, đường, muối và chất bảo quản. Bạn nên ăn nhiều rau xanh, trái cây, hạt, ngũ cốc và thực phẩm giàu chất xơ. Bạn nên ăn ít nhất 3 bữa chính và 2 bữa phụ mỗi ngày, không bỏ bữa hoặc ăn quá no. Bạn nên uống đủ nước, ít nhất 2 lít mỗi ngày, và tránh uống nước ngọt, rượu và các loại đồ uống có ga.
Vận động thường xuyên: Bạn nên tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày một tuần. Bạn có thể chọn những hoạt động thể chất phù hợp với sức khỏe và sở thích của mình, như đi bộ, chạy bộ, đạp xe, bơi lội, nhảy dây, yoga hoặc thể dục nhịp điệu. Bạn nên kết hợp cả tập luyện sức bền, sức mạnh và sức dẻo dai để cải thiện sức khỏe toàn diện. Bạn nên tăng dần mức độ khó của các bài tập để thách thức cơ thể và tránh sự trùng lặp.
Theo dõi cân nặng: Bạn nên cân nặng mình một cách định kỳ, ít nhất một lần một tuần. Bạn nên cân vào buổi sáng sau khi đi vệ sinh và trước khi ăn uống gì. Bạn nên sử dụng cùng một cái cân và cùng một quần áo (hoặc không mặc gì) để đảm bảo tính nhất quán. Bạn nên ghi lại số liệu cân nặng của mình vào một sổ tay hoặc một ứng dụng trên điện thoại để theo dõi quá trình giảm cân của mình. Nếu bạn thấy cân nặng của mình tăng lên quá nhiều so với mục tiêu của mình, bạn nên kiểm tra lại chế độ ăn uống và vận động của mình và điều chỉnh cho phù hợp.
Giữ vững ý chí: Bạn nên có một lý do rõ ràng để duy trì cân nặng lý tưởng, như cải thiện sức khỏe, tăng tự tin, hạnh phúc hơn hoặc đạt được một mục tiêu nào đó. Bạn nên nhắc nhở mình về lý do đó mỗi khi bạn cảm thấy nản chí hoặc bị cám dỗ. Bạn nên tìm kiếm sự ủng hộ từ gia đình, bạn bè, đồng nghiệp hoặc các nhóm cộng đồng có cùng mục tiêu giảm cân. Bạn nên khen ngợi bản thân mỗi khi bạn đạt được một cột mốc nhỏ trong quá trình giảm cân và thưởng cho bản thân những điều nhỏ nhặt như một cuốn sách, một bộ quần áo mới hoặc một chuyến du lịch ngắn ngày.
Ngoài ra, người bệnh cũng nên có sự hỗ trợ của gia đình, bạn bè và các nhóm cộng đồng để duy trì động lực và niềm vui trong quá trình giảm cân.
Kết luận
Việc sử dụng thuốc giảm cân có thể là một phương pháp hữu ích để giúp những người bị thừa cân hoặc béo phì giảm cân nhanh chóng và hiệu quả. Tuy nhiên, thuốc giảm cân không phải là giải pháp duy nhất hay lâu dài cho vấn đề cân nặng. Để duy trì cân nặng lý tưởng sau khi ngừng dùng thuốc, người bệnh cần phải thay đổi lối sống, ăn uống lành mạnh và vận động thường xuyên. Đây là những biện pháp quan trọng để bảo vệ sức khỏe và chất lượng cuộc sống của mình.
Dịch bởi Phương Quyên & nhóm tại Đại Học Stanford (USA).
Nguyen NT, Nguyen XM, Dholakia C, Chalifoux S, Wilson SE. Long-term outcomes of bariatric surgery in patients with type 2 diabetes. J Surg Res. 2010;164(1):e21-6.
Sjöström L, Narbro K, Sjöström CD, Karason K, Larsson B, Wedel H, et al. Effects of bariatric surgery on mortality in Swedish obese subjects. N Engl J Med. 2007;357(8):741-52.
Renehan AG, Tyson M, Egger M, Heller RF, Zwahlen M. Body-mass index and incidence of cancer: a systematic review and meta-analysis of prospective observational studies. Lancet. 2008;371(9612):569-78.
