Bạn có biết gà mái có thể ấp trứng và nuôi con như một bà mẹ thực thụ không? Đây là một hiện tượng tự nhiên gọi là “gà mái ấp” hay người dân quê gọi là gà mắc ấp (broody hens). Tuy nhiên, không phải tất cả các giống gà đều có khả năng này. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu về gà mái ấp, những ưu và nhược điểm của nó, cách nhận biết và chăm sóc gà mái ấp, và cách thêm gà con mới vào đàn.
Gà mái ấp là gà mái có mong muốn ấp trứng và nuôi con. Gà mái ấp sẽ tìm một nơi thoải mái, an toàn và nhỏ gọn để đẻ trứng và ấp trứng.
Khả năng ấp trứng của gà mái phụ thuộc vào di truyền và giống gà. Một số giống gà như Silkies hay Columbian Wyandotte thường có xu hướng ấp trứng hơn các giống khác.
Gà mái ấp có nhiều lợi ích như làm mẹ nuôi cho gà con mới, giúp hòa nhập gà con với đàn, và mang lại niềm vui cho người chăn nuôi.
Gà mái ấp cũng có một số bất lợi như ngừng đẻ trứng trong thời gian dài, tiêu tốn nhiều năng lượng và dinh dưỡng, và sinh ra quá nhiều gà trống.
Cách nhận biết gà mái ấp là quan sát hành vi của chúng. Gà mái ấp sẽ ngồi yên trong tổ và bảo vệ trứng của mình. Nếu gặp phải gà mái ấp, người chăn nuôi có thể để chúng tự nhiên hoặc cố gắng ngăn chặn bằng cách di chuyển chúng ra khỏi tổ hoặc cho chúng ăn thức ăn khác.
Cách chăm sóc gà mái ấp là cung cấp cho chúng một nơi an toàn, yên tĩnh và thoáng mát để ấp trứng. Ngoài ra, cần kiểm tra trứng thường xuyên để loại bỏ những trứng không phôi thai hoặc bị nứt. Sau khi trứng nở, có thể để gà mái và gà con ở cùng đàn hoặc tách riêng ra để dễ dàng cho việc nuôi dưỡng.
Bài viết sau đây sẽ đi sâu vào từng khía cạnh của gà mái ấp.
Gà mái ấp là gì?
Gà mắc ấp
Gà mái ấp là một hiện tượng tự nhiên trong đó gà mái có mong muốn ấp trứng và nuôi con. Gà mái ấp sẽ tìm một nơi thoải mái, an toàn và nhỏ gọn để đẻ trứng và tạo thành một lớp trứng (clutch). Một lớp trứng thường có từ 6 đến 12 quả trứng. Sau khi có đủ số lượng trứng mong muốn, gà mái sẽ bắt đầu quá trình ấp trứng bằng cách ngồi xuống và không rời khỏi tổ.
Quá trình ấp trứng của gà mái kéo dài khoảng 21 ngày. Trong thời gian này, gà mái sẽ giữ nhiệt độ và độ ẩm cho trứng bằng cách sử dụng lông và cơ thể của mình. Gà mái cũng sẽ xoay trứng đều đặn để phân bố nhiệt độ và oxy hợp lý. Gà mái chỉ rời khỏi tổ trong khoảng thời gian rất ngắn để ăn, uống và đi vệ sinh. Gà mái rất tận tụy và hy sinh vì trứng của mình.
Gà mái nào có khả năng ấp trứng?
Khả năng ấp trứng của gà mái phụ thuộc vào di truyền và giống gà. Một số giống gà như gà ác (Silkies) hay Columbian Wyandotte thường có xu hướng ấp trứng hơn các giống khác. Tuy nhiên, cũng có những giống gà khác như Silver-Laced hay Golden-Laced Wyandotte lại ít khi ấp trứng. Điều này thực sự phụ thuộc vào từng dòng di truyền và cá thể của gà.
Nếu bạn muốn biết gà mái của mình có khả năng ấp trứng hay không, bạn có thể tham khảo hướng dẫn chăn nuôi gà hoặc danh mục của các trại gà. Hầu hết những tài liệu này sẽ có một phần giúp bạn xác định tần suất ấp trứng của một giống gà cụ thể.
Những lợi ích của gà mái ấp
Gà mái ấp có nhiều lợi ích cho người chăn nuôi và cho đàn gà. Dưới đây là một số lợi ích chính:
Gà mái ấp làm mẹ nuôi cho gà con mới: Nếu bạn muốn thêm gà con mới vào đàn, bạn có thể sử dụng gà mái ấp để làm mẹ nuôi cho chúng. Bạn chỉ cần thay thế trứng của gà mái bằng những quả trứng đã được thụ tinh hoặc những con gà con mới nở. Gà mái sẽ không phân biệt được và sẽ chăm sóc chúng như con của mình.
Gà mái ấp giúp hòa nhập gà con với đàn: Khi bạn thêm gà con mới vào đàn, bạn có thể gặp phải vấn đề về trật tự trong đàn. Các con gà lớn có thể hung hăng hoặc quấy rối các con gà nhỏ. Tuy nhiên, nếu bạn có một con gà mái ấp, bạn sẽ không phải lo lắng về điều này. Gà mái ấp sẽ bảo vệ các con gà con của mình khỏi bị làm phiền bởi các con gà khác. Gà mái ấp cũng sẽ dẫn dắt các con gà con ra ngoài để làm quen với môi trường và các thành viên trong đàn.
Gà mái ấp mang lại niềm vui cho người chăn nuôi: Xem một con gà mái ấp chăm sóc cho trứng và cho con là một điều rất đặc biệt và thú vị. Bạn sẽ nghe được tiếng kêu êm dịu của gà mái khi nó chỉ cho các con biết nơi tìm kiếm thức ăn và nước uống. Bạn cũng sẽ thấy được sự dễ thương của các con gà con khi chúng chạy quanh mẹ. Đây là một trải nghiệm đáng nhớ và đầy ý nghĩa cho người chăn nuôi.
Những bất lợi của gà mái ấp
Tuy có nhiều lợi ích, gà mái ấp cũng có một số bất lợi mà người chăn nuôi cần lưu ý. Dưới đây là một số bất lợi chính:
Gà mái ấp ngừng đẻ trứng trong thời gian dài: Khi gà mái bắt đầu quá trình ấp trứng, chúng sẽ ngừng đẻ trứng trong khoảng thời gian từ 3 đến 4 tuần. Điều này có nghĩa là bạn sẽ không có trứng để thu hoạch trong thời gian này. Nếu bạn có nhiều con gà mái ấp, điều này có thể ảnh hưởng đến sản lượng trứng của bạn.
Gà mái ấp tiêu tốn nhiều năng lượng và dinh dưỡng: Quá trình ấp trứng yêu cầu gà mái tiêu tốn nhiều năng lượng và dinh dưỡng. Bạn cần cung cấp cho chúng thức ăn giàu dinh dưỡng và đủ nước để chúng có thể duy trì sức khỏe trong suốt quá trình ấp trứng. Nếu không, gà mái có thể bị suy nhược và không thể hoàn thành quá trình ấp trứng.
Gà mái ấp sinh ra quá nhiều gà trống: Một vấn đề khác mà người chăn nuôi có thể gặp phải khi sử dụng gà mái ấp là sinh ra quá nhiều gà trống. Tỉ lệ giới tính của gà con mới nở thường là 50/50 giữa gà mái và gà trống. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, tỉ lệ này có thể cao hơn hoặc thấp hơn. Nếu bạn sinh ra quá nhiều gà trống, bạn sẽ phải tìm cách giải quyết vấn đề này.
Cách nhận biết và chăm sóc gà mái ấp
Nếu bạn muốn biết liệu một con gà mái có phải là gà mái ấp hay không, bạn có thể quan sát hành vi của chúng. Gà mái ấp sẽ ngồi yên trong tổ và bảo vệ trứng của mình. Chúng sẽ không cho phép bất kỳ ai tiếp cận tổ và sẽ phản ứng hung hăng khi bị làm phiền.
Nếu bạn phát hiện ra một con gà mái đang ấp trứng, bạn có thể để chúng tự nhiên hoặc cố gắng ngăn chặn bằng cách di chuyển chúng ra khỏi tổ hoặc cho chúng ăn thức ăn khác. Tuy nhiên, điều này không phải lúc nào cũng hiệu quả và có thể khiến gà mái càng hung hăng hơn.
Cách tốt nhất để chăm sóc cho gà mái ấp là cung cấp cho chúng một nơi an toàn, yên tĩnh và thoáng mát để ấp trứng. Bạn cần kiểm tra tổ thường xuyên để loại bỏ những quả trứng không phôi thai hoặc bị nứt. Sau khi trứng nở, bạn có thể để gà mái và gà con ở cùng đàn hoặc tách riêng ra để dễ dàng cho việc nuôi dưỡng.
Kết luận
Gà mái ấp là một hiện tượng tự nhiên đầy thú vị và đáng quý. Nó mang lại nhiều lợi ích cho người chăn nuôi và cho đàn gà. Tuy nhiên, cũng có một số bất lợi mà người chăn nuôi cần lưu ý. Nếu bạn muốn sử dụng gà mái ấp trong chăn nuôi gà, hãy tìm hiểu kỹ về chúng và cung cấp cho chúng một môi trường sống tốt nhất có thể.
